Προς μια νέα κατάκτηση της ανθρωπότητας: την κατάργηση της θανατικής ποινής

«Σταματήστε τώρα την θανατική ποινή», «η θανατική ποινή δεν έχει θέση σε μια πολιτισμένη κοινωνία», «θάνατος στην θανατική ποινή» είναι ορισμένα από τα συνθήματα που ακούγονται συνήθως από εκείνους που αγωνίζονται για την κατάργηση της θανατικής ποινής παγκοσμίως.

Είναι γεγονός ότι η θανατική ποινή αποτελεί την πλέον απάνθρωπη, ταπεινωτική και σκληρή τιμωρία, αφού καταστρατηγεί το οικουμενικά ύψιστο ανθρώπινο δικαίωμα, το δικαίωμα στη ζωή. Παράλληλα, το γεγονός ότι το ίδιο το δικαστικό σύστημα και οι αρχές της εκάστοτε πολιτείας κάνουν χρήση αυτού του είδους της τιμωρίας, μετατρέπει το κράτος σε δήμιο και αποκτηνώνει τις κοινωνίες που συνειδητά ή ασυνείδητα υιοθετούν τον φόνο ως μέρος της λειτουργίας τους.

Πέραν της ηθικής διάστασης (αφαίρεση ανθρώπινης ζωής), η εσχάτη των ποινών δημιουργεί πάντοτε ένα απόλυτο και αμετάκλητο αποτέλεσμα. Η πολιτεία με αυτόν τον τρόπο αρνείται να εφαρμόσει την αρχή της αποκατάστασης και της επανένταξης του κατηγορουμένου στην κοινωνική ζωή. Απαρνείται συνεπώς τον υπέρτατο σκοπό των σωφρονιστικών ιδρυμάτων, αφαιρώντας και κάθε πιθανή μεταμέλεια του ίδιου του κρατουμένου.

Η τελεσίδικη προσφυγή στην αφαίρεση της ζωής του κρατουμένου διακινδυνεύει ακόμη το αμετάκλητο λάθος εκτέλεσης ενός αθώου ανθρώπου (δυνατότητα μελλοντικής απόδειξης της αθωότητας κάποιου κρατουμένου). Δυστυχώς, τα παραδείγματα εκτέλεσης αθώων πολιτών παγκοσμίως δεν είναι λίγα. Αληθινά τέτοια σενάρια αποτέλεσαν άλλωστε και το περιεχόμενο μιας σειράς κινηματογραφικών επιτυχιών, όπως «Η Ζωή του David Gale» (The life of David Gale) με τον Kevin Spacy, «Το Πράσινο Μίλι» (The Green Mile) με τον Tom Hanks και το «Θα Ζήσω» (Dead Man Walking) με τον Sean Penn και την Susan Sarandon.

Στην αντίπερα όχθη, βασικότερο επιχειρήματα των υπερασπιστών της θανατικής ποινής είναι η καταστολή και μείωση της εγκληματικότητας. Αντίθετα όμως με τα όσα οι υποστηρικτές της ευαγγελίζονται, επίσημα στοιχεία σε χώρες ή πολιτείες που συνεχίζουν να πραγματοποιούν εκτελέσεις (όπως οι ΗΠΑ) δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Η θανατική ποινή λοιπόν, όπου και αν συνεχίζει να εφαρμόζεται, αποδεικνύεται ότι δε συμβάλει στην αποτροπή του εγκλήματος.

Με βάση μάλιστα τις παγκόσμιες τάσεις, τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί μεγάλη πρόοδος στον αγώνα για την κατάργηση της θανατικής ποινής διεθνώς. Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, 133 κράτη έχουν ήδη καταργήσει τη θανατική ποινή στο νόμο ή στην πράξη. Ειδικότερα, από τις χώρες που διατηρούν τη θανατική ποινή, 25 διεξήγαγαν εκτελέσεις στην διάρκεια του τελευταίου χρόνου. Παρατηρείται, ταυτόχρονα, μια «υπερ-συγκέντρωση» εκτελέσεων, με το 91% των καταγεγραμμένων εκτελέσεων (για το 2006) να συντελούνται σε έξι μόνο χώρες: στην Κίνα, το Ιράν, το Ιράκ, το Πακιστάν, το Σουδάν και τις ΗΠΑ.


Επιπρόσθετα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, που προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και αγωνίζονται για την κατάργηση της θανατικής ποινής, κατάφεραν πρόσφατα (στις 15 Νοεμβρίου 2007) να παρουσιάσουν στον ΟΗΕ τις υπογραφές πέντε εκατομμυρίων πολιτών από όλα τα μήκη και πλάτη της γης που ζητούν την εφαρμογή μορατόριουμ (αναστολής) των εκτελέσεων διεθνώς. Με αφορμή αυτό το γεγονός, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών έκανε, με τη σειρά της, ένα ιστορικό βήμα στον αγώνα για την παγκόσμια κατάργηση της θανατικής ποινής. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή του ΟΗΕ, με ψήφισμά της, καλεί όλα τα κράτη που διατηρούν σήμερα τη θανατική ποινή να εφαρμόσουν το μορατόριουμ των εκτελέσεων.

Το συγκεκριμένο ψήφισμα (αν και μη δεσμευτικό) δημιουργεί περισσότερες ελπίδες για την κατάργηση της θανατικής ποινής παγκοσμίως. Αποτελεί ένα σημαντικό βήμα, τόσο γιατί επιτυγχάνεται μεγάλη πρόοδος σε οικουμενικό επίπεδο, όσο και γιατί αποδεικνύει την αυξητική παγκόσμια «τάση» ενάντια στην εσχάτη των ποινών.

Σθεναρά λοιπόν οφείλουμε να πιστεύουμε ότι ένας κόσμος χωρίς θανατική ποινή είναι εφικτός. Υπάρχει όμως ακόμη πολύς δρόμος να διανύσουμε και γι’ αυτό ο αγώνας συνεχίζεται…

{ Περισσότερες Πληροφορίες για την εκστρατεία κατάργησης της θανατικής ποινής σε ολόκληρο τον κόσμο μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Αμνηστίας: www.amnesty.org.gr και της Παγκόσμιας Συμμαχίας κατά της Θανατικής Ποινής: www.worldcoalition.org }


Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Εκπαίδευση και Διαφάνεια: μήπως ήρθε η ώρα για πραγματικές αλλαγές;

Την περασμένη εβδομάδα, είδαν το φως της δημοσιότητας δύο ιδιαιτέρως σημαντικές, αλλά και συνάμα αποκαρδιωτικές, για την Ελλάδα μελέτες. Και οι δύο προέρχονται από διεθνής οργανισμούς: η πρώτη από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και η δεύτερη από την Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια».

Σύμφωνα με την πρώτη μελέτη (αυτή του ΟΟΣΑ) η Ελλάδα παίρνει «κάτω από την βάση» όσον αφορά την επίδοση 15χρονων μαθητών σε τρία γνωστικά αντικείμενα: τις φυσικές επιστήμες, τα μαθηματικά και την κατανόηση κειμένου.

Σε σύνολο 57 χωρών που έλαβαν μέρος στην έρευνα, τα ελληνικά σχολεία καταλαμβάνουν την 38η θέση στις φυσικές επιστήμες, την 36η θέση στην κατανόηση κειμένου (από την 30η το 2003), και την 39η στα μαθηματικά (από την 32η το 2003). Οι επιδόσεις αυτές είναι από τις τελευταίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πολύ κοντά στις επιδόσεις της Ρωσίας.

Περνώντας στη δεύτερη μελέτη, αυτή της «Διεθνούς Διαφάνειας», τα αποτελέσματα είναι ακόμη πιο συγκλονιστικά. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 56η θέση παγκοσμίως στην καταπολέμηση της διαφθοράς (από την 46η θέση όπου βρισκόταν το 2004), αποτελώντας ουραγό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με εξαίρεση την Βουλγαρία και Ρουμανία).

Όπως επιπλέον προκύπτει από την έρευνα, το 27% των Ελλήνων (σχεδόν το 1/3) που ήρθαν σε επαφή με κάποια δημόσια υπηρεσία ή οργανισμό το 2007 κατέφυγε στη δωροδοκία, για να διεκπεραιώσει κάποια υπόθεσή του. Το ποσοστό αυτό όχι μόνο είναι το υψηλότερο που καταγράφεται στην Ευρώπη, αλλά συναγωνίζεται τη διάδοση του φαινομένου σε χώρες όπως η Σενεγάλη, οι Φιλιππίνες και η Μολδαβία.

Ακόμη πιο ανησυχητικό στοιχείο αποτελεί η συνεχής διόγκωση του προβλήματος, αφού η Ελλάδα κατρακυλά συνεχώς στην κατάταξη της λίστας. Όπως σημειώνει η έρευνα, σε σχέση με το 2006, στην Ελλάδα παρατηρείται αύξηση της διαφθοράς κατά 60%! Η έρευνα αποδεικνύει επίσης ότι η αυξανόμενη διαφθορά στην χώρα μας είναι διάχυτη σε όλους τους τομείς του δημόσιου βίου.

Παρά το γεγονός ότι οι δύο αυτές προαναφερθείσες έρευνες είναι φαινομενικά ασύνδετες, εντούτοις μπορεί κάποιος να εντοπίσει ορισμένα σημεία με κοινό παρονομαστή. Μια πρώτη παρατήρηση έχει να κάνει με το γεγονός ότι οποιαδήποτε πολιτική καταπολέμησης της διαφθοράς οφείλει να αρχίζει από το σχολείο και μάλιστα να περιλαμβάνει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ορισμένα μόνο από αυτά είναι η διδασκαλία και η ανταλλαγή γνώσεων, πρακτικών και συμπεριφορών αντίστασης κατά της διαφθοράς. Οι μαθητές θα πρέπει να ενημερώνονται για τους νόμους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, με απώτερο σκοπό να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε οποιοδήποτε ηθικό δίλημμα. Θα πρέπει ακόμη το ίδιο το σχολείο να τους προτρέπει να γίνουν ενεργοί πολίτες και να απορρίψουν, μια για πάντα, τις πρακτικές που αντιβαίνουν στη διαφάνεια.

Συγχρόνως, μέσω της εκπαίδευσης, θα πρέπει να προωθούνται μια σειρά ηθικών αξιών που θα καταστέλλουν τη διαφθορά. Ειδικότερα όσον αφορά τους μαθητές λυκείου, 15-16 ετών (λίγο πριν την ενηλικίωσή τους) το σχολείο οφείλει να «μπολιάζει» στις συνειδήσεις τους, πάγιες δημοκρατικές αξίες, όπως τη διαφάνεια που οδηγεί στην «καθημερινή δημοκρατία». Ένα νεωτεριστικό «κίνημα διαφάνειας» θα πρέπει να γεννηθεί από τις «πρώιμες» αυτές ηλικίες και να συμπαρασύρει στο διάβα της το σύνολο των πολιτών της χώρας προς μια πλήρη και εξυγιασμένη δημοκρατία, δίχως φαινόμενα διαφθοράς.

Πως όμως μπορεί αυτό να επιτευχθεί σε μια εκπαιδευτική κοινότητα η οποία, όπως αποδεικνύει η μελέτη του ΟΟΣΑ, αντιμετωπίζει τόσα σοβαρά προβλήματα; Όταν ακόμη και στα (υποτίθεται) αυτονόητα, όπως για παράδειγμα η κατανόηση ενός κειμένου από ένα 15χρονο γίνεται με μεγάλη δυσκολία; Μήπως τελικά οι δύο έρευνες δείχνουν την γενικευμένη κακή εικόνα που παρουσιάζει η παιδεία στον τόπο μας; Μήπως επιτέλους ήρθε η ώρα για πραγματικές και ουσιαστικές αλλαγές;


{Η έρευνα του ΟΟΣΑ έχει την ονομασία «Διεθνές Πρόγραμμα για την Αξιολόγηση των Μαθητών (ΡΙSΑ) 2006». Συμμετείχαν περισσότεροι από 400.000 μαθητές από συνολικά 57 χώρες- 30 χώρες μέλη του ΟΟΣΑ και επιπλέον 27 συμμετέχουσες χώρες. Η Ελλάδα συμμετείχε με 192 σχολεία και τα αποτελέσματα προκύπτουν από τις απαντήσεις 4.871 μαθητών στα τρία γνωστικά αντικείμενα. Περισσότερες πληροφορίες για την έρευνα του ΟΟΣΑ μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: www.oecd.org

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Διεθνής Διαφάνεια» αποτελεί τον πλέον αξιόπιστο και ανεξάρτητο παγκόσμια φορέα στη μελέτη της διαφθοράς και των επιπτώσεών τη. Διεξάγει την συγκεκριμένη έρευνα (Βαρόμετρο) κάθε χρόνο. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: www.transparency.org }


Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Όταν οι ηγέτες θέλουν…

Στο προηγούμενο φύλλο του «Πολίτη της Θράκης» (ειδικό αφιέρωμα στην Κλιματική Αλλαγή) γράφαμε ότι μετά τις τελευταίες εκλογές στην Αυστραλία, εξελίξεις θα πρέπει να αναμένονται στην περιβαλλοντική πολιτική της χώρας. Αποδεικνύεται ότι οι πρώτες κυβερνητικές μεταβολές σε αυτόν τον τομέα, πραγματοποιούνται ήδη με ιλιγγιώδη ταχύτατα. Δεν πέρασε ούτε μια εβδομάδα από την εκλογή του Εργατικού Κόμματος και η νέα ηγεσία έκανε ήδη πράξη μια από τις βασικότερες προεκλογικές δεσμεύσεις της: την επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο.

Αν και η επικύρωση του Πρωτοκόλλου είχε «λιμνάσει» για πολλά χρόνια λόγω της αδιαλλαξίας της προηγούμενης Κυβέρνησης των συντηρητικών, η νέα ηγεσία κατάφερε να το κάνει πραγματικότητα, εντός μάλιστα μιας μόνο εβδομάδας! Έτσι η Αυστραλία έπαψε να αποτελεί το «αποκούμπι» των ΗΠΑ στην μη επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο, καθώς έως πρότινος ήταν οι δύο μόνο ανεπτυγμένες χώρες παγκοσμίως που δεν το είχαν επικυρώσει. Με αυτόν τον τρόπο, εφ’ εξής η Αυστραλία, αφήνει πλέον τις ΗΠΑ στον «μοναχικό» δρόμο που έχει επιλέξει η Κυβέρνηση Μπους.

Η ραγδαία αυτή αλλαγή περιβαλλοντικής πολιτικής στην Αυστραλία είναι εξαιρετικής σημασίας και αποδεικνύει καταρχήν ότι όταν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση, όταν με άλλα λόγια οι ηγέτες θέλουν, πολλά μπορούν να επιτευχθούν. Εξασφαλίζει, επιπλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο, και μια ενεργότερη συμμετοχή της Αυστραλίας στην «μετά-Κιότο» εποχή στον αγώνα ενάντια στην κλιματική αλλαγή, που μόλις αρχίζει.

Ακόμη όμως πιο πρωτοποριακή ήταν η απόφαση της ηγεσίας των Αυστραλών Εργατικών να αναθέσουν το Υπουργείο Περιβάλλοντος στον πρώην ροκ καλλιτέχνη, Peter Garrett. Όσο κι αν αυτό φαντάζει «εξωπραγματικό» για τα πολιτικά δεδομένα αρκετών χωρών (μεταξύ των οποίων ίσως και της Ελλάδας) η νέα ηγεσία της Αυστραλίας επέλεξε να εναποθέσει την περιβαλλοντική της πολιτική σε έναν κοινωνικά και περιβαλλοντικά ευαίσθητο καλλιτέχνη, αντί σε έναν «πολιτικό καριέρας», όπως πιθανόν «συμβατικά» θα συνέβαινε αλλού.

Τυχαίο επικοινωνιακό γεγονός, θα έλεγε κάποιος. Κι όμως η πραγματικότητα φαντάζει διαφορετική, αφού ο Garrett διαθέτει έντονη πολιτική και περιβαλλοντική συνείδηση. Χαρακτηριστικότερη ίσως απόδειξη η αγωνία του για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων της Αυστραλίας. Να σημειωθεί μόνο ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του (1987) «Beds are Burning», αναφερόταν στις αδικίες που βίωναν οι αυτόχθονες της χώρας. Εξάλλου, ο ίδιος υπήρξε, στο παρελθόν, επικεφαλής του Αυστραλιανού Ιδρύματος Περιβάλλοντος καθώς και μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου της Greenpeace.

Αλλά και το ίδιο το συγκρότημά του (Midnight Oil) έχει αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις την κοινωνική και περιβαλλοντική του ευαισθησία. Το 1990, για παράδειγμα, το συγκρότημα είχε πραγματοποιήσει συναυλία διαμαρτυρίας έξω από ορυχείο ουρανίου στην Αυστραλία, διαδηλώνοντας για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Επανέλαβε μάλιστα την ίδια συναυλία έξω από την έδρα της εταιρείας Exxon στην Νέα Υόρκη όπου ακούστηκε και το σύνθημα: «Οι Midnight Oil σας κάνουν να χορεύετε, η Exxon Oil μας κάνουν να αρρωσταίνουμε» («Midnight Oil Makes You Dance, Exxon Oil Makes Us Sick»). Πιο πρόσφατο παράδειγμα κοινωνικής ευαισθησίας, η επανένωση του συγκροτήματος (μόνο για μια συναυλία) για την συμμετοχή στο Wave Aid και την συγκέντρωση χρημάτων για την καταστροφή που προκλήθηκε από το φονικό τσουνάμι στην Νοτιοανατολική Ασία.

Μετά από σχεδόν 12 χρόνια διακυβέρνησης των συντηρητικών του Τζον Χάουαρντ στην Αυστραλία, υπήρξαν δύο μελανά σημεία της χώρας διεθνώς: η συμμετοχή της χώρας στον πόλεμο στο Ιράκ (η Αυστραλία υπήρξε από τους πιο πρόθυμους Αμερικανικούς συμμάχους μαζί με την Μεγάλη Βρετανία) και η μη επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Αυτά τα δύο σημεία αποτέλεσαν και τις σημαντικότερες προεκλογικές δεσμεύσεις του ηγέτη των Εργατικών, Κέβιν Ρουντ. Είχε προεκλογικά δεσμευτεί ότι θα επιδιώξει, το συντομότερο δυνατό, η χώρα του: πρώτον να επικυρώσει το Πρωτόκολλο του Κιότο και δεύτερον να αποχωρήσει από το Ιράκ. Το πρώτο έχει ήδη πραγματοποιηθεί. Και από ότι φαίνεται, μάλλον έπεται συνέχειας…

{Περισσότερες Πληροφορίες για τον Peter Garrett μπορείτε να βρείτε στην προσωπική ιστοσελίδα του: www.petergarrett.com.au }

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Η Αλλαγή του Κλίματος έχει Ήδη Αρχίσει: «Καιρός για Δράση»

Αφιέρωμα: Περιβάλλον – Κλιματική Αλλαγή
Επιμέλεια: Απόστολος Νικολαϊδης


«Η εποχή της αναβλητικότητας, των ημιμέτρων, της αναβολής των λύσεων, της καθυστέρησης φτάνει στο τέλος της. Τη θέση της θα πάρει η εποχή των επιπτώσεων», Γουίνστον Τσόρτσιλ (1936)

Η κλιματική αλλαγή συμβαίνει ήδη και μας επηρεάζει όλους. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας πλειάδας έγκριτων μελετών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία χρόνια. Ειδικά η φετινή χρονιά αποτελεί σημείο καμπής για την κλιματική αλλαγή. Τόσο η παρουσίαση της τελευταίας μελέτης της Διακυβερνητικής Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Αλλαγές (IPCC), όσο και η από κοινού φετινή απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στον Αμερικανό πρώην Αντιπρόεδρο, Αλ Γκορ, και την Διακυβερνητική Διάσκεψη για το Κλίμα, οδήγησαν σε μια αυξημένη ενημέρωση του κοινού για τις κλιματικές αλλαγές.

Πόσο όμως κατανοούμε το μέγεθος του προβλήματος αλλά και τις δυνατότητες που υπάρχουν για την επίλυσή του; Με γνώμονα αυτά τα δύο ερωτήματα, αλλά και με αφορμή την επικείμενη, εξαιρετικής σημασίας, Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, που θα πραγματοποιηθεί στο Μπαλί (3-14 Δεκεμβρίου 2007), το σύντομο αυτό αφιέρωμα φιλοδοξεί να φωτίσει πολύ συνοπτικά ορισμένες πτυχές του φαινομένου.

Η αιτία

Είναι πλέον γνωστό ότι ο όρος κλιματική αλλαγή αναφέρεται στην αύξηση της θερμοκρασίας της γης, η οποία προκαλείται από την αύξηση στην ατμόσφαιρα αερίων που έχουν την ιδιότητα να παγιδεύουν θερμότητα. Παγκοσμίως, οι μετρήσεις δείχνουν ότι ρύποι που απορρέουν από συγκεκριμένους «ρυπογόνους τομείς», ευθύνονται για την όξυνση του προβλήματος. Για παράδειγμα, στη χώρα μας υπολογίζεται ότι περίπου το 40% του συνόλου των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (ακολουθούν οι μεταφορές, ο οικιακός τομέας, η γεωργία και ο τομέας των υπηρεσιών). Για αυτό και περιβαλλοντικές οργανώσεις προτείνουν την χρησιμοποίηση πιο οικολογικών μορφών ενέργειες (ανανεώσιμες πηγές ενέργειες) σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας.

Το υπάρχον ενεργειακό πρότυπο που στηρίζεται σε ρυπογόνα καύσιμα, σε συνδυασμό με την ενεργειακή σπατάλη (διαρκής επέκταση των μεταφορικών δικτύων και κυριαρχία του ΙΧ αυτοκινήτου στη μετακίνηση), αλλά και την βιομηχανική ανάπτυξη χωρίς περιβαλλοντικούς περιορισμούς, την συνεχώς διογκούμενη αστικοποίηση, την γενικότερη καταστροφή της φύσης (π.χ. αποψίλωση δασών, συρρίκνωση αστικού/περιαστικού πρασίνου) διαμορφώνουν το συνολικό σκηνικό της περιβαλλοντικής καταστροφής που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή.

Τα ανησυχητικά δεδομένα

Καθημερινά, λοιπόν, όλο και περισσότερο ακούμε και βλέπουμε απειλητικά στοιχεία για την κατάσταση του πλανήτη. Ορισμένα μόνο από τα στοιχεία αυτά που συνθέτουν το «πάζλ» των κλιματικών μεταβολών είναι τα ακόλουθα:

 Το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και στην Ανταρκτική επιταχύνεται με ραγδαίους ρυθμούς και η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει παγκοσμίως,
 Τα 20 θερμότερα καταγεγραμμένα έτη βρίσκονται εντός της τελευταίας 25ετίας. Ο ρυθμός μάλιστα αύξησης της θερμοκρασίας συνεχώς επιταχύνεται,
 Ο παραδοσιακός ρυθμός αλλαγής των εποχών της γης (καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας, άνοιξη) αλλάζει,
 Έχουμε ήδη έρθει αντιμέτωποι με κύματα καύσωνα που οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι θα γίνουν συχνότερα αν δεν αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά την υπερθέρμανση του πλανήτη,
 Οι πλημμύρες παγκοσμίως αυξάνονται δραματικά. Υπολογίζεται ότι η ποσότητα των βροχοπτώσεων και των χιονοπτώσεων έχει αυξηθεί (ανομοιόμορφα) παγκοσμίως τον τελευταίο αιώνα περίπου κατά 20%.
 Η ερημοποίηση αυξάνεται σε ολόκληρο τον πλανήτη από δεκαετία σε δεκαετία,
 Καινούργια στοιχεία ωθούν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα πως η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να οδηγεί ακόμα και σε αυξημένη συχνότητα τυφώνων.

Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα:
 να διαταράσσονται εκατομμύρια οικολογικά συστήματα,
 να απειλούνται υπό εξαφάνιση πολλά είδη φυτών και ζώων,
 να δημιουργούνται «νεκρές ζώνες» στο θαλάσσιο χώρο,
 ο ανθρώπινος οργανισμός να γίνεται πιο ευπαθείς σε άγνωστες και νέες ασθένειες,
 πολλοί κάτοικοι των νησιών του Ειρηνικού να έχουν αναγκαστεί να εκκενώσουν τα σπίτια τους εξαιτίας της ανόδου της θάλασσας
 οι πρώτοι οικολογικοί πρόσφυγες να είναι ήδη γεγονός

Λόγω των ανησυχητικών αυτών δεδομένων, η κλιματική αλλαγή γρήγορα μετατράπηκε από καθαρά επιστημονικό πεδίο και σε πολιτικό ζήτημα. Το γεγονός μάλιστα ότι απειλείται το μέλλον του πλανήτη και συνεπώς το μέλλον των παιδιών μας, αλλά και ότι το μεγαλύτερο «κόστος» της κλιματικής αλλαγής θα το επωμιστούν οι φτωχότερες, και όχι οι πλουσιότερες, χώρες, αποκάλυψε και την ηθική διάσταση του προβλήματος.

Όπως σε οποιαδήποτε άλλη παγκόσμια πρόκληση, έτσι και στην προκειμένη περίπτωση, η ανθρωπότητα έχει την υποχρέωση να αντιδράσει συλλογικά και αποφασιστικά. Και φαίνεται πως δειλά - δειλά η διεθνής κοινότητα αντιλαμβάνεται την κρισιμότητα του προβλήματος.

Σημαντική ίσως παράμετρος σε αυτήν την παγκόσμια αντίδραση αποτέλεσε ο ρόλος των επιστημόνων. Κι αυτό γιατί έως πρότινος δεν υπήρχε οικουμενική επιστημονική παραδοχή για τον ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα στην κλιματική αλλαγή. Το «νεφελώδες» αυτό επιστημονικό πλαίσιο, διευκόλυνε εκείνες τις χώρες οι οποίες επέλεγαν να μην αναλάβουν δράση απέναντι στο πρόβλημα. Σήμερα όμως, και μετά από τη χρόνια μάχη χιλιάδων περιβαλλοντολόγων και ενός αριθμού κρατών διεθνώς (μεταξύ των οποίων και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης), έχει διαμορφωθεί ισχυρή και αδιαμφισβήτητη επιστημονική συναίνεση ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλεται κατ’ εξοχήν στον άνθρωπο. Πληθώρα αξιόπιστων μελετών έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, αν συνεχίσουμε να εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα με τους ίδιους ρυθμούς, η υπερθέρμανση θα γίνεται ολοένα και πιο επιζήμια.

Σημαντικοί σταθμοί διαπραγμάτευσης για το κλίμα

Μέχρις ότου όμως επιτευχθεί αυτή η επιστημονική συναίνεση, μικρά βήματα διαπραγματεύσεων για το κλίμα λάμβαναν χώρα. Η απαρχή έγινε το 1987 στην αναφορά της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, η οποία καλούσε για μια συνδιάσκεψη η οποία θα αντιμετώπιζε τις σοβαρότερες περιβαλλοντικές απειλές (μία από αυτές και την κλιματική αλλαγή).

Εν συνεχεία, το 1992, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο πραγματοποιήθηκε η Παγκόσμια Διάσκεψη για την Ανάπτυξη και το Περιβάλλον. Σημαντικότερο ίσως αποτέλεσμα της Διάσκεψης υπήρξε η προώθηση της Σύμβασης - Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή, η οποία αναγνώρισε τον κίνδυνο της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Αποδέχτηκε, επίσης, ότι η επιστημονική αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών δεν έπρεπε να αποτελέσει δικαιολογία για αδράνεια. Έτσι υιοθετήθηκε η αρχή της προφύλαξης (precautionary principle).

Τη Σύμβαση - Πλαίσιο υπέγραψαν πάνω από 165 χώρες, και σύντομα συμφωνήθηκε η ανάγκη για περαιτέρω συνεργασία, μέσω μιας δεσμευτικής συμφωνίας. Η συμφωνία αυτή θα ήταν το Πρωτόκολλο του Κιότο (1997), σύμφωνα με το οποίο οι ανεπτυγμένες χώρες δεσμεύτηκαν να μειώσουν συνολικά τις εκπομπές των κύριων αερίων του θερμοκηπίου, κατά 5,2% (με βάση τις εκπομπές του 1990) ως το 2012.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο αποτέλεσε ένα θετικότατο βήμα, καθώς υπήρξε η πρώτη συμφωνία για το κλίμα που έθεσε συγκεκριμένο και κοινό στόχο (μείωση των αερίων του θερμοκηπίου), αλλά συγχρόνως αναγνώριζε την διαφοροποιημένη ευθύνη της κάθε χώρας (με βάση τις ανάγκες ανάπτυξής της και την ιστορική της ευθύνη στη δημιουργία του φαινομένου). Παράλληλα, με βάση το Πρωτόκολλο, δημιουργήθηκαν οι λεγόμενοι 'ευέλικτοι μηχανισμοί' (flexible mechanisms) που περιλαμβάνουν: έργα κοινής υλοποίησης (Joint Implementation), το μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης (Clean Development Mechanism) και το εμπόριο άνθρακα (Carbon trading).

Η ισχύς όμως του Πρωτοκόλλου έμελλε να καθυστερήσει κατά πολύ, μιας και απαιτούνταν να επικυρωθεί από τουλάχιστον 55 χώρες, οι οποίες θα αντιστοιχούσαν στο 55% των παγκόσμιων εκπομπών. Κάτι που έγινε εξαιρετικά δύσκολο με την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Πρωτόκολλο, με ευθύνη της Κυβέρνησης Μπους. Το Πρωτόκολλο διασώθηκε τελικά το 2004, όταν η Ρωσία το επικύρωσε και το έθεσε σε ισχύ (στις 16 Φεβρουαρίου 2005).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στην πρωτοπορία όσον αφορά τις πολιτικές περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσπάθεια επικύρωσης. Σήμερα, το Πρωτόκολλο του Κιότο έχει πλέον επικυρωθεί από 132 κράτη του αναπτυγμένου κόσμου. Μόνο δύο αναπτυγμένες χώρες δεν έχουν επικυρώσει το Κιότο: οι ΗΠΑ και η Αυστραλία. Όσο αφορά μάλιστα την τελευταία, μετά την πρόσφατη αλλαγή κυβέρνησης (εκλογή Εργατικών), εξελίξεις θα πρέπει να αναμένονται, μιας και η επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο υπήρξε από τις βασικότερες προεκλογικές δεσμεύσεις του Εργατικού κόμματος.

Η «μετά-Κιότο» εποχή όμως είναι σήμερα ζωτικής σημασίας για τον πλανήτη, και αυτό ακριβώς πρόκειται να συζητηθεί τις επόμενες ημέρες στο Μπαλί. Η προσεχής Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (Μπαλί, 3-14 Δεκεμβρίου 2007), θα πρέπει να αποτελέσει την αφετηρία για μια επιτυχημένη συμφωνία νέων δεσμεύσεων της διεθνούς κοινότητας για μειώσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων μετά το 2012.

Σημαντική και αξιομνημόνευτη παράμετρος σε όλες τις διαπραγματεύσεις για το κλίμα αποτελεί επίσης η στάση των αναπτυσσόμενων χωρών (αλλά και ορισμένων αναπτυγμένων) οι οποίες δηλώνουν ότι δεν δέχονται μέτρα που θα επιβράδυναν την οικονομική τους ανάπτυξη για χάριν του περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό, η ανάδειξη της σημασίας της λεγόμενης «πράσινης ανάπτυξης» είναι επιτακτική, ώστε ακόμη και οι πιο «δύσπιστες» περιβαλλοντικά χώρες να αποδεχτούν κοινές δράσεις.

Το Κλίμα είναι στο Χέρι σου

Και ενόσω σημαντικές αποφάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται για το κλίμα, η ενεργή συμμετοχή μας θα εξακολουθεί να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την βιώσιμη ανάπτυξη. Εάν δεν αναλάβουμε όλοι δράση, η αλλαγή του κλίματος θα προκαλεί ολοένα και περισσότερες ζημίες και θα διαταράσσει τη λειτουργία του περιβάλλοντος. Θα μπορούσε εν συνεχεία να επιδράσει αρνητικά την οικονομία και να λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Η επιλογή και η ευθύνη είναι δική μας! Όσο ευθυνόμαστε για την κλιματική αλλαγή, άλλο τόσο μπορούμε να βοηθήσουμε στην καταπολέμησή της. Έχουμε ηθική υποχρέωση στις επόμενες γενιές να αλλάξουμε την φθίνουσα πορεία της κατάστασης του πλανήτη μας. Ως ένα πρώτο βήμα, ας απαιτήσουμε από τις ηγεσίες μας σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο να υιοθετήσουν, και κυρίως να εφαρμόσουν, πιο αποτελεσματικές πολιτικές και δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Ας μη ξεχνάμε επίσης ότι καθένας από μας έχει τη δύναμη να κάνει τη διαφορά. Ακόμη και μικρές αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά η ποιότητα της ζωής μας. Ας αλλάξουμε λοιπόν τις δικές μας συνήθειες. Ορισμένα καθημερινά - πρακτικά παραδείγματα που μπορεί ο καθένας από εμάς να ακολουθήσει είναι:

 η εξοικονόμηση οικιακής ενέργειας (επιλογή αποδοτικότερων ενεργειακά οικιακών συσκευών και φωτισμού – αποδοτικότερη ρύθμιση και μόνωση θέρμανσης και ψύξης του σπιτιού – στροφή στην «πράσινη» ενέργεια)
 η εξοικονόμηση ενέργειας «καθ’ οδόν» (περιορισμός χρήσης αυτοκινήτου και αύξηση χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς – χρήση ποδηλάτου)
 η ορθολογικότερη κατανάλωση (χρήση τοπικών, βιολογικών προϊόντων ή προϊόντων που φέρουν το Ευρωπαϊκό Οικολογικό Σήμα (Eco-Label) - μείωση απορριμμάτων – ανακύκλωση – αποφυγή σπατάλης χαρτιού – κομποστοποίηση)

Τέλος, να σημειωθεί ότι η πραγματική αλλαγή θα έρθει μόνο όταν όλοι αναλάβουμε δράση, ενημερώσουμε και κινητοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους συμπολίτες μας για την κατάσταση του πλανήτη και για τις δυνατότητες αναστροφής του προβλήματος. Ας γίνουμε συμμέτοχοι στη λύση!


{ Πηγές: Αλ Γκορ «Μια Ενοχλητική Αλήθεια: Το παγκόσμιο πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό»
Δίκτυο Μεσόγειος SOS – Κλιματική Αλλαγή και ΑΠΕ: www.medsos.gr
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γ.Δ. Περιβάλλοντος – «Εσύ Ελέγχεις την Κλιματική Αλλαγή»: http://ec.europa.eu/environment/climat/campaign/index.htm
Σύμβαση - Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή: http://unfccc.int/
Greenpeace – Το Κλίμα Αλλάζει: http://www.stopclimatechange.gr
WWF – Εκστρατεία για την Κλιματική Αλλαγή: http://climate.wwf.gr }

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Τα Παιδιά και τα Δικαιώματά τους

«Ζήσε όχι για το δικό σου αύριο, αλλά για το αύριο των παιδιών σου»

Για εκατομμύρια παιδιά που υποφέρουν από τη φτώχεια, στερούνται στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης, υφίστανται τις τραγικές συνέπειες συρράξεων και οικονομικού χάους, η 20η Νοέμβρη δεν αποτελεί τίποτα το ξεχωριστό. Αντιθέτως, είναι ακόμη μια δύσκολη ημέρα στην συνεχή προσπάθειά τους για επιβίωση. Τα παιδιά αυτά δεν γνωρίζουν ότι πριν από 18 χρόνια οι ηγέτες του κόσμου υπέγραψαν μια Σύμβαση για την προστασία των δικαιωμάτων τους.

Τότε (το 1989) οι ηγέτες του κόσμου αποφάσισαν να αφιερώσουν την 20η Νοέμβρη ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η «πολυτέλεια» όμως αυτού του εορτασμού, περισσεύει για εκείνα τα παιδιά που δεν απολαμβάνουν τα βασικότερα των δικαιωμάτων τους, όπως το δικαίωμα στη ζωή, στην εξασφάλιση στοιχειώδους ιατρικής φροντίδας, στην εκπαίδευση, και στην προστασία από κάθε μορφή βίας (σωματικής ή πνευματικής, εγκατάλειψης ή παραμέλησης, κακής μεταχείρισης ή εκμετάλλευσης).

Σήμερα, παρά το γεγονός ότι 191 χώρες έχουν επικυρώσει τη σχετική Σύμβαση, τα δικαιώματα των παιδιών παγκοσμίως συνεχίζουν να μην προασπίζονται όπως θα έπρεπε. Εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε στο σχολείο, είναι αναγκασμένα να εργάζονται παρανόμως, να εκτίθενται σε συνθήκες βίας και να γίνονται θύματα παράνομης διακίνησης.

Φαινόμενα όπως η παιδική φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η βία και η κακοποίηση παιδιών, δεν αποτελούν «αποκλειστικότητα» των υπό ανάπτυξη χωρών. Αντιθέτως, και στις ευημερούσες κοινωνίες, μεταξύ των οποίων και οι ευρωπαϊκές, πλήθος παιδιών ζουν κάτω από συνθήκες όπου τα δικαιώματά τους παραβιάζονται συστηματικά.

Για το λόγο αυτό πληθώρα μη κυβερνητικών οργανώσεων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την απόλυτη ανάγκη των κυβερνήσεων παγκοσμίως να αναλάβουν πολιτική δράση για την προστασία των παιδιών. Αποτελεί συνεπώς χρέος της κάθε πολιτείας να προασπίζει σθεναρά και αποφασιστικά τα δικαιώματα όλων των παιδιών, δίχως διακρίσεις.

Όσο για τον καθένα από εμάς, έστω και αν δεν επιλέγουμε να κοιτάμε κατάματα την πραγματικότητα, ας είμαστε τουλάχιστον ειλικρινείς με τους εαυτούς μας. Μια καλή ίσως αρχή θα ήταν η παραδοχή του γεγονότος ότι οποιαδήποτε πρόοδος και αν συντελείται στις αναπτυγμένες κοινωνίες, δε θα είναι ποτέ αρκετή για να δικαιολογήσει την ύπαρξη αυτής της «άλλης» πραγματικότητας, η οποία μάλιστα βρίσκεται πολύ πιο κοντά μας από ότι συνήθως νομίζουμε…


{Περισσότερες Πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της UNICEF: http://www.unicef.gr, στον Συνήγορο του Παιδιού: http://www.synigoros.gr/0-18/ και στο Δίκτυο για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά http://somatikitimoria.gr }

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

All for Peace Radio, η συχνότητα της ειρήνης

Όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2004, όταν μια μικρή ομάδα ανθρώπων αποφάσισε να δημιουργήσει έναν κοινό ραδιοφωνικό σταθμό για Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Στο ξεκίνημά του, ο σταθμός θα έπαιζε δημοφιλείς μουσικές επιτυχίες αποκλειστικά μέσω του διαδικτύου.

Ως αναμενόμενο θα έλεγε κανείς, οι πιέσεις και τα προβλήματα δεν άργησαν να φανούν, με τις Ισραηλινές και τις Παλαιστινιακές αρχές να παραμένουν άκρως επιφυλακτικές. Επικαλούμενοι τεχνικά, κατά βάση όμως πολιτικά, προβλήματα, για αρκετό διάστημα κατάφεραν να αδρανήσουν την όλη προσπάθεια.

Το διαδυκτιακό όμως εγχείρημα, σε διάστημα λίγων μόνο μηνών, αποδείχτηκε αρκετά επιτυχημένο, αποκτώντας μεγάλη απήχηση, με πλήθος Ισραηλινών και Παλαιστινίων ακροατών. Οι δημιουργοί του σταθμού τόλμησαν τότε το επόμενο βήμα: να εμπλουτίσουν το ραδιοφωνικό πρόγραμμα με ζωντανές εκπομπές στα Εβραϊκά και τα Αραβικά. Σύντομα ο σταθμός απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη αναγνώριση και συνεργάσθηκε με τους “Jerusalem Times” και το “Εβραϊκο-Αραβικό Κέντρο για την Ειρήνη”.

Με την υποστήριξη και την χρηματοδότηση επίσης που εξασφαλίσθηκε από διάφορους φορείς, από τον Μάιο του 2005 ο σταθμός απέκτησε την δική του ραδιοφωνική συχνότητα (107.2 FM) εκπέμποντας σε ολόκληρο σχεδόν το Ισραήλ καθώς επίσης και σε μεγάλο μέρος της Παλαιστίνης.

Χιλιάδες ακροατές σε καθημερινή πλέον βάση άρχισαν να ακούν μηνύματα ελπίδας για την ειρήνη, την συνύπαρξη και την συνεργασία. Με μια προσπάθεια για ισορροπημένη και αντικειμενική ανάλυση, η πρωινή ζώνη του σταθμού άρχισε επίσης να παρέχει την δυνατότητα για την γνωριμία των Ισραηλινών και Παλαιστινίων με άγνωστες κοινωνικές και πολιτιστικές πτυχές των δύο λαών.

Η πρωινή εκπομπή “the equator”, για παράδειγμα, που εκπέμπεται στα Εβραϊκά επιτρέπει στους Ισραηλινούς να ανακαλύψουν τι συμβαίνει στην Παλαιστινιακή κοινωνία, ενώ αντίστοιχα, η εκπομπή “Muhawalat”, που εκπέμπεται στα Αραβικά, αναλύει σημεία της καθημερινότητας των Ισραηλινών. Οι ακροατές ενημερώνονται και κατανοούν έτσι τους βασικούς προβληματισμούς των δύο λαών.

Ένα μοναδικό βήμα διαλόγου παραδόθηκε έτσι σε όλους εκείνους που θέλουν να συνεχίζουν να οραματίζονται, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Η μετάδοση εξάλλου μηνυμάτων ελπίδας, σε μια περιοχή όπου οι λαοί της έχουν προ πολλού πάψει να οραματίζονται ένα καλύτερο αύριο, έχει την δική της συμβολική σημασία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εκπομπή “Crossing Borders” την οποία επιμελούνται δύο νεαρές κοπέλες, οι Neta Muray και Shireen Yassin, και η οποία ασχολείται με τις ανησυχίες, τα προβλήματα και τα όνειρα της νέας γενιάς Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Αναλύοντας ειδικά ζητήματα που συνδέονται με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη μουσική, αλλά και γενικότερους προβληματισμούς της νεολαίας, όπως για παράδειγμα, τη βία και τα ναρκωτικά, η συγκεκριμένη εκπομπή παρέχει ένα νεανικό και ζωντανό χώρο διαλόγου και ανταλλαγής εμπειριών και απόψεων.

Αξιομνημόνευτο επίσης είναι το πρόγραμμα “Changing Direction”, το οποίο εκπέμπεται συγχρόνως και στις δύο γλώσσες και καταφέρνει να μεταδίδει περιπτώσεις ανθρώπων που αφήνουν πίσω τους το μίσος και συζητούν τις προοπτικές για ένα ειρηνικό μέλλον. Οι δημιουργοί του, Aziz Abou και Sarah Sharan, δίνουν οι ίδιοι το παράδειγμα. Πέραν από τον κοινό τόπο καταγωγής τους (Ιεροσόλυμα), το πιο ισχυρό συναισθηματικά κοινό σημείο τους είναι το γεγονός ότι και οι δυο έχασαν τα αδέρφια τους λόγω της Αραβο-Ισραηλινής σύρραξης. “Ο πόνος είναι κοινός” λένε οι δύο παρουσιαστές. “Όταν ο Aziz μιλάει για τον αδερφό του, η Sarah νιώθει σαν να μιλάει εκείνη και όταν η Sarah μιλάει για τον αδερφό της, ο Aziz νιώθει σαν να μιλάει εκείνος”. Πιστεύουν όμως ότι μέσω της εκπομπής τους γίνονται οι ίδιοι η αλλαγή και ελπίζουν αυτό που δεν έζησαν αυτοί - να μεγαλώσουν δηλαδή μαζί με τα αδέρφια τους - να καταφέρουν να το ζήσουν οι υπόλοιποι Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι.

Και με αυτήν την ευχή και ελπίδα συνεχίζουν…


{Περισσότερες πληροφορίες για το ραδιοφωνικό σταθμό All for Peace Radio μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.allforpeace.org}

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr

Μουσικές Γωνιές του Κόσμου: Ali Farka Toure, ο βασιλιάς των blues της ερήμου

Ο Ali Farka Toure γεννήθηκε το 1939 σε ένα χωριό κοντά στο Timbuktu του Μάλι. Αυτοδίδακτος μουσικός, ξεκίνησε να παίζει κιθάρα στα δέκα του χρόνια, παρακολουθώντας με μεγάλη προσοχή άλλους μουσικούς από τους οποίους εμπνεύσθηκε και επηρεάστηκε. Όπως αργότερα διηγείται ο ίδιος, το πρώτο μουσικό του όργανο, το gurkel (μια μονόχορδη κιθάρα) το έφτιαξε μόνος του από ένα κονσερβοκούτι.

Αυτό που έχει ξεχωριστή σημασία στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη είναι η περίεργη σχέση που υπάρχει μεταξύ των Αμερικανικών blues και της μουσικής του. Τα κοινά σημεία των δύο είναι αρκετά, και ίσως να είναι αυτό που οδήγησε τον Μάρτιν Σκορτσέζε να αποκαλέσει την μουσική του Toure ως το “DNA των blues”. Ο Toure από την άλλη, αντιλαμβανόμενος τις επιρροές της μουσικής του από και προς τα Αμερικάνικα blues, δεν αποδέχτηκε ποτέ ότι η μουσική του είναι ίδια με αυτή των blues. Η μεγάλη διαφορά, υποστήριξε, έγκειται στο γεγονός ότι, εκείνος παίζει την αυθεντική και γνήσια μουσική, οι ρίζες της οποίας βρίσκονται χιλιάδες χρόνια πίσω στην αυτοκρατορία του Μάλι, στην Δυτική Αφρική. Αυτοί είναι και οι ήχοι που, κατά τον ίδιο, ενέπνευσε όλους τους άλλους δυτικούς blues ρυθμούς.

Προσπαθώντας να εξηγήσει τη σύνδεση, ο Toure διηγείται: “Η πρώτη φορά που άκουσα την μουσική του John Lee Hooker απόρησα. Δεν μπορούσα να καταλάβω πως στην Αμερική είχαν αποκτήσει αυτήν την κουλτούρα, αυτήν την μουσική. Αυτό είναι κάτι που ανήκει σε μας, στο Μάλι, στη Δυτική Αφρική”. Και συνεχίζει “είτε στις Ηνωμένες Πολιτείες είτε στο Μάλι, νομίζω ότι υπάρχουν μόνο πόλεις και αποστάσεις που μας χωρίζουν. Η ψυχή όμως και το πνεύμα είναι το ίδιο, δεν υπάρχει διαφορά. Και στεναχωριέμαι γιατί είναι άνθρωποι που θα έπρεπε να ενωθούν”.

Όποια και αν είναι τελικά η σύνδεση των δύο, μια είναι η αλήθεια και αυτή διαγράφεται μέσα από την μεγάλη μουσική πορεία του Toure στο πλάι των Ray Charles, Otis Redding, John Lee Hooker, οι οποίοι και τον πρωτο-παρουσίασαν στο δυτικό κοινό. Ως αναγνώριση των παραπάνω ήρθαν και τα σημαντικά μουσικά βραβεία, όπως τα Grammy καλύτερης World Music για τους δίσκους του Talking Timbuktu και In the Heart of the Moon.

Στην μακρόχρονη μουσική πορεία του, ο Toure έχει αρκετά να επιδείξει, όπως για παράδειγμα, η συμμετοχή του στο μουσικό συγκρότημα Troupe 117, το οποίο δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση του Μάλι αμέσως μετά την ανεξαρτησία της χώρας. Αξιοσημείωτο επίσης παραμένει το γεγονός ότι κατά την δεκαετία του 1990, και ενώ η εξέγερση των Τουαρέγκ μαινόταν, ο Toure συνέχισε να παίζει κατά κάποιον τρόπο τον ρόλο του “ειρηνοποιού”, τραγουδώντας σε όλες τις γλώσσες της περιοχής, στα Songhai, Fulani και Tamashek των Τουαρέγκ.

Πέραν της αγάπης του για την μουσική, αφιέρωσε την ζωή του στην βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών της επαρχίας του βόρειου Μάλι. Το 2004 εκλέχθηκε δήμαρχος του Niafunke και προσπάθησε να βοηθήσει όλους εκείνους που είχαν ανάγκη, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές του στην καταπολέμηση της ελονοσίας, που έως και σήμερα αποτελεί άμεση απειλή για πολλά Αφρικανικά κράτη, μεταξύ των οποίων και το Μάλι. Το Ίδρυμα εξάλλου το οποίο φέρει το όνομα του, ιδρύθηκε ένα χρόνο αργότερα, με στόχο να υποστηρίξει νέους μουσικούς, αλλά και συγχρόνως να ενισχύσει ζωτικά ζητήματα ανάπτυξης της περιοχής, όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η υδροδότηση.

Ο θάνατός του, στις 7 Μαρτίου 2006, αποτέλεσε σημαντική απώλεια για το Μάλι και την παγκόσμια μουσική σκηνή. Ως φόρο τιμής στον μεγάλο αυτό καλλιτέχνη, το Υπουργείο Πολιτισμού του Μάλι διοργάνωσε στις 6-8 Μαρτίου 2007, στη γενέτειρα του, πλήθος εκδηλώσεων και συναυλιών στις οποίες συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι Peter Gabriel, Carlos Santana και Tracy Chapman.

Η συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών και πλήθος κόσμου από κάθε μέρος του πλανήτη, που συγκεντρώθηκε στην γενέτειρα του για να τον τιμήσει, φαίνεται ότι σφράγισε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο μια παλιότερη δήλωσή του. Είχε πει χαρακτηριστικά: “για μερικούς το Timbuktu είναι ένα μέρος στο τέλος του πουθενά. Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Εγώ είμαι από το Timbuktu και μπορώ να σας πω ότι βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του κόσμου”. Και αυτό είναι σίγουρα κάτι που ο Toure κατάφερε να δείξει σε όλον τον κόσμο τόσο όσο βρισκόταν εν ζωή όσο και μετά.


{Περισσότερες Πληροφορίες για τον Ali Farka Toure μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: http://alifarkatoure.absy.com}

Εφημερίδα "Πολίτης της Θράκης"
www.politis-thrakis.gr